بررسی رفتارهای ارتقاء سلامتی اولیه و غربالگری سرطان در سالمندان ارومیه

اسفندیار بالجانی [1] ، دکتر شاکر سالاری [2] ، دکتر صالح سلیمی * [3] ، سمیرا صفری [4] ، الناز علوی [5] ، سمیه عبداللهی موحد [6] تاریخ دریافت 1/2/89، تاریخ پذیرش 29/3/89 چکیده پیش زمینه و هدف: جمعیت جهان مسن­تر می­شود. با طولانی شدن عمر، رفتارهای ارتقاء سلامتی اهمیت بیشتری پیدا می­کنند. این مطالعه با هدف بررسی رفتارهای ارتقاء سلامتی در سالمندان ارومیه و تعیین متغیرهای موثر بر شرکت سالمندان دراین فعالیت­ها صورت گرفت است.   مواد و روش کار : این یک مطالعه توصیفی - مقطعی می­باشد که در آن 242 نفر از سالمندان بالای 60 سال به صورت نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گرداوری داده­ها پرسش­نامه مشتمل بر ویژگی­های دموگرافیک، تعداد بیماری مزمن، وضعیت سلامت جسمانی، وضعیت سلامت ذهنی، رفتارهای ارتقاء سلامتی و غربالگری سرطان بود. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی و آنالیز رگرسیون چند متغیره تجزیه تحلیل شدند.   یافته­ها : میانگین سن شرکت کنندگان36/ 8 ±67 /69 بود. از بین فعالیت­های ارتقاء سلامتی اولیه (ورزش، کاهش کلسترول غذا، رژیم غذایی کم نمک و پرفیبر)، رژیم غذایی کم نمک با 4/64 درصد بیشترین و از غربالگری سرطان (ماموگرافی، پاپ اسمیر، معاینات پروستات، آزمایش خون مخفی مدفوع و معاینات پوستی)، آزمایش خون مخفی مدفوع با 7/27 درصد بیشترین رفتار ارتقاء سلامتی بودند. آنالیز رگرسیون نشان داد که وضعیت شغل، سطح تحصیلات، وضعیت سلامت روانی، سن و جنس عوامل پیشگویی کننده در انجام فعالیت­های ارتقاء سلامتی سالمندان بودند.   بحث و نتیجه گیری : نتایج مطالعه نشان داد که غیر از کاهش نمک وکلسترول در رژیم غذایی، شرکت سالمندان در بقیه فعالیت­های ارتقاء سلامتی اولیه و غربالگری سرطان در سطح پایین بود. به نظر می­رسد آموزش همگانی و آموزش خانواده­ها در مورد فواید رفتارهای ارتقاء سلامتی، شروع این آموزش­ها در سنین پایین، در دسترس بودن خدمات و فاکتورهای محیطی دیگر می­تواند شرکت در فعالیت­های ارتقاء سلامتی سالمندان را افزایش دهند.   کلمات کلیدی: ارتقاء سلامتی، سالمند، غربالگری سرطان   مجله پزشکی ارومیه، دوره بیست و یکم، شماره دوم، ص 223-217، تابستان 1389 آدرس مکاتبه: دانشگاه آزاد ارومیه ، گروه پرستاری. تلفن تماس: 09143404534 1 کارشناس ارشد پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه 2 دانشیار اپیدمیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی ایران واحد تبریز، دانشکده علوم پزشکی 3 استادیار پرستاری بیماری­های داخلی، دانشگاه آزاد واحد ارومیه (نویسنده مسئول) 4 دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری، مربی پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه 5 کارشناس پرستاری 6 کارشناس پرستاری